Danas zajedno sa Zadranima slavimo svetoga Donata, zadarskog biskupa i diplomata. Rodio se u drugoj polovini VIII. stoljeća, prema predaji u Zadru, premda neki smatraju da je bio Irac.
Spominje se u franačkim analima iz 805. kao izaslanik dalmatinskih gradova kod Karla Velikog u Thionvilleu. Posredovao je pri mirenju Franaka s Bizantom (Aachenski mir, 812.). Pripisuje mu se izgradnja zadarske crkve, rotonde (najprije Presvetog Trojstva, poslije svetog Donata), izgrađene početkom IX. stoljeća.
Sačuvan je mramorni kovčeg s Donatovim zavjetnim napisom za relikvije srijemske mučenice svete Anastazije (Stošije). Prema predaji, te je relikvije Donat donio iz Carigrada, kada je s mletačkim duždem Beatom, u ime Karla Velikog, godine 804. pregovarao s bizantskim carem Nikeforom o razgraničenju između Bizanta i hrvatskog kneževskog područja u Dalmaciji. Sveti Donat je svetičine kosti prenio u svoj Zadar i pohranio ih u tadašnjoj katedrali svetog Petra, koja je kasnije posvećena svetoj Stošiji. Neki smatraju da je u Bizantu dobio na dar i relikvije svetog Krševana mučenika.
Preminuo je oko 811. godine, a pokopan je u veličanstvenoj crkvi Presvetog Trojstva, koju je obnovio i koja je u XV. stoljeću po njemu i dobila ime. Nakon provale Francuza u Zadar, 1809., kosti svetog Donata prenesene su u katedralu svete Stošije gdje se i danas nalaze.
Sveti Donat zaštitnik je Zadra.
Izvor: zupajastrebarsko.hr
